10/2/23

Recomendacións en Radioleiros: 10 febreiro 2023

- Infantil (menos de 6 anos):

Cómo encender un dragón apagado, de Didier Lévy con ilustracións de Fred Benaglia
Libros del Zorro Rojo

Un divertido libro que presenta a un dragón que non arroxa lume, parece un lagarto, e suxire diferentes formas de acendelo: saltarlle na barriga, facerlle cóxegas cun plumeiro, enfadalo facendo trampas en diversos xogos, poñerlle un pastel de aniversario a ver se acende as velas, etc.
Desanimado pensas que o teu dragón non se acenderá nunca máis...

Un libro fermoso, cun texto e unhas orixinais ilustracións, diversas tipografías e moito colorido. Segundo se vai lendo estás desexando que o dragón recupere o lume. Perfecto para lerlle ás nenas e nenos máis pequenos.


Unha obra entrañable que recomendamos para un público infantil menor de 6 anos, pero que tamén lle gustara ler aos maiores, principalmente aos pais.

- Mozas/os e adultas/os:

Azucre, de Bibiana Candia
Pepitas de Calabaza

Unha novela dedicada aos emigrantes que non puideron contar a súa historia e ás familias que quedaron e que nunca recibiron nin unha carta.

É o relato novelado da historia real de 1.700 mozos que viaxaron a Cuba para traballar e que acabaron sendo vendidos como escravos por Urbano Feijóo de Sotomayor, un galego residente na illa que, aproveitando a necesidade dos seus compatriotas, promoveu unha campaña de colonización branca e substitución laboral dos escravos de África por un sistema de traballo formado por galegos, que debía ser asalariado pero que en realidade era en réxime de semiescravitude.
Urbano Feijoo de Sotomayor foi un empresario e político galego, elixido deputado por Ourense nas eleccións de 1854 e de 1872 e en agosto de 1881 polo distrito de Matanzas en Cuba, en representación do Partido Liberal. Enriquecido co comercio do azucre, fundou a Compañía Patriótica Mercantil coa que trasladou a Cuba a máis de mil setecentos galegos en condicións de semiescravitude coa intención de branquear a poboación da illa e substituír o traballo escravo da poboación negra (ameazado pola prohibición da trata, o auxe do abolicionismo e, parece ser, a súa baixa rendibilidade).

A finais do século XIX, Galicia está acosada pola fame, as enfermidades e as penurias, invernos moi chuviosos destruíron os cultivos e unha epidemia de cólera comeza a causar estragos entre a poboación. Viaxar ao novo mundo para gañar algúns cartos é unha das solucións que ven moitos mozos galegos.
Orestes ou Rañeta son algúns dos protagonistas que, xunto a outros mozos galegos, deciden emigrar a Cuba na procura dunha vida mellor. Marchan para gañar a vida nas plantacións de cana de azucre. Non saben que hai un proverbio cubano que di “o azucre faise co sangue”. Esa viaxe ten un calvario que non imaxinan.
Ao chegar a Cuba, despois de prepararlles os permisos para desembarcar, mándanos asearse e entréganlles un uniforme por persoa formado por: 3 camisas, uns pantalóns, uns zapatos e un sombreiro de palla. Impresiónalles a Habana: casas de cores, rúas cheas de tendas, mulleres cos ombreiros espidos, carros de cabalos engalanados..., aínda non se recuperaron desa impresión cando teñen que subir ao ferrocarril para que os leve ás plantacións. Ao chegar a elas, “o mayoral” dilles “prepárense para traballar, porque aquí na seca trabállase sen descanso. A caña non agarda por ninguén, se non se recolle, púdrese”. Durante a seca practicamente non se descansa, dormen 4 horas e volven para o campo, para iso foron eles...

Parte dos 1700 mozos que chegaron á illa nestas condicións, morreron nas instalacións azucreiras. Algúns que foron encarcerados por rebelarse, ditan, ao escribinte, cartas pedindo axuda, pero esas cartas nunca chegarán as súas familias.

En España, no Arquivo do Congreso dos Deputados, e baixo acceso restrinxido, hai algunhas destas cartas enviadas desde Cuba.

Desde o 31 de marzo de 2021 están, baixo custodia do Arquivo da Emigración Galega, unha serie de documentos doados polo hispanista Luis Tomás González del Valle Río, entre os que constan unha relación de 139 colonos galegos e outros informes que demostran a implicación directa de Urbano Feijoo de Sotomayor nesta empresa fraudulenta e criminal.

Estamos ante unha narración que desvela unha tráxica realidade, denuncia unha viaxe ao horror (non moi coñecida pola poboación galega) que fala de dor, crueldade, enriquecemento ilícito e impunidade, pero tamén da ilusión deses mozos por mellorar, as sensacións e emocións  que puideron experimentar, e que serve para rescatar do esquecemento a estes galegos escravizados.


A Asociación de Librerías de Navarra recoñeceu esta obra como o mellor libro en español do ano 2021.
A Asociación de Librerías de Madrid outorgoulle o Premio Novel “Almudena Grandes”, dentro dos premios “Libro do Ano” correspondentes ao 2022.

«Azucre es un viaje al horror, y tan bien contado que no quieres abandonarlo».—Juan Tallón
«Hay vidas cuyo destino muestra a las claras la miseria del ser humano. Casi siempre se trata de personas humildes, por lo que rara vez sabemos de su existencia. Por suerte, Bibiana Candia ha tenido el acierto de rescatar del olvido la historia de los gallegos esclavizados en Cuba en el siglo xix. Detrás de su bella prosa, se oye la voz de todas aquellas personas que emprendieron aquella travesía sin saber qué les esperaba al otro lado. Más que leerse, Azucre se escucha».—Rebeca García Nieto
«Azucre es un texto sobre la ilusión chocando contra el desengaño y haciéndose añicos ante la distancia y sus cicatrices, como puentes entre el mundo de ayer y el de mañana donde hoy es un lugar a oscuras».—Emma Pedreira

Recomendacións feitas no programa semanal que podes ESCOITAR en "Todo, todo está nos libros", emitido en Radioleiros (101.5 FM) ás 13, 15 e 17 horas.

No hay comentarios:

Publicar un comentario